In 1921 werd er onder begeleiding van de fanfare een enorme zwerfkei van de Aardjesberg naar het centrum van Hilversum vervoerd. Deze steen kreeg de titel ‘Hilversumse kei’, en ligt daar nu nog steeds. Wandelend door het Goois Natuurreservaat kom je op verschillende plekken nog steeds zwerfstenen en steengroepen tegen. Hoe zijn deze enorme stenen hier terechtgekomen, en waar komen ze vandaan?
Zwerver of plaatseigen zandsteen
De meest opvallende stenen in onze gebieden zijn de steen op de Aardjesberg en de stenengroep in het Bikbergerbos. Hoewel we het beide stenen noemen, zijn ze toch enorm verschillend van elkaar. De steen bij de Aardjesberg is een granieten steen die is aangevoerd tijdens de voorlaatste ijstijd vanuit Scandinavië. Een echte zwerfsteen dus, die is meegelift met het landijs dat toen ongeveer de helft van ons land bedekte. Op dit moment doet het Geologisch Museum Hofland uitgebreid onderzoek naar deze steen.
De groep stenen in het Bikbergerbos noemen we ‘plaatseigen zandstenen’. Deze steensoort vind je niet alleen in het Gooi, maar op verschillende plekken in midden-Nederland. Deze stenen zijn geen zwerfstenen. Het is een zachte steensoort die in de bodem gevormd is. Hoe dit precies is gegaan, is onbekend. We weten wel dat kalk die in de lagen keileem en kalkrijk zand zat, door regenwater oploste. Deze kalk kwam terecht in het onderliggende zand en verkitte dit tot kalkzandsteen.
Plaatseigen zandsteen is niet zo oud als de zwerfstenen in ons gebied. De stenengroep in het Bikbergerbos is waarschijnlijk rond de 100.000 jaar oud. Bijzonder is dat de blokken zo groot zijn. Het grootste brok is ruim drie meter lang en anderhalve meter hoog. Deze stenengroep is overigens niet de enige groep plaatseigen zandstenen in het Gooi. Bij de bouw van ziekenhuis Tergooi werden ook grote brokken plaatseigen zandsteen gevonden. Deze liggen nu als platen in de tuin van het ziekenhuis.
Herstelwerkzaamheden
De stenen in het Bikbergerbos zijn in 1953 ontdekt door werkzaamheden van werkloze mannen uit Amsterdam. In een wetenschappelijke publicatie uit 1954 schrijft G. Boute daar het volgende over: ‘Bij grondwerkzaamheden, uitgevoerd door het D.U.W. (Dienst Uitvoering Werken) in het Bikbergerbos, langs de weg van Crailo naar Huizen in het Gooi, deed men in het vroege voorjaar van 1953 een merkwaardige ontdekking. Een der arbeiders namelijk stuitte bij het diepspitten op een steen. Hoe verder hij groef hoe meer steen er bloot kwam. Men besloot toen om deze geheel uit te graven en men ontdekte, dat het een ware kolos was.’
In eerste instantie werd er een hek om de stenengroep geplaatst, maar die is er tegenwoordig niet meer. Wij gaan de kuil met stenen in het Bikbergerbos weer in ere herstellen. Daarbij worden we geholpen; niet door werkloze mannen, maar door onze eigen vrijwilligers. De kuil is volgegroeid met bramenstruiken die we gaan verwijderen. Als de werkzaamheden klaar zijn, plaatsen we er een infopaneel bij zodat iedereen kan lezen over de bijzondere geschiedenis van deze stenengroep.
