Gooise grafheuvels

Gooise grafheuvels

Het Goois Natuurreservaat is rijk aan archeologische monumenten. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat er tientallen grafheuvels, urnenvelden en restanten van prehistorische nederzettingen in verschillende natuurterreinen aanwezig zijn. Met name op de heidevelden zijn deze duizenden jaren oude archeologische monumenten goed intact gebleven. Tegenwoordig zijn de grafheuvels beschermd als rijksmonument.

Grafheuvels zijn prehistorische begraafplaatsen uit de late steentijd, 2400-2000 v. Chr., bronstijd (2000 – 800 voor Chr.) en de ijzertijd (800 -12 v Chr.) die voornamelijk te vinden zijn in Noord-Europa. Ook in het Gooi zijn er verschillende grafheuvels te vinden die dateren uit deze periode. De grafheuvels in het Gooi zijn meestal ronde of langwerpige heuvels van enkele meters hoog en tientallen meters breed. Ze zijn gemaakt van zand en/of plaggen en nu veelal begroeid met heideplanten en soms struweel. De meeste grafheuvels liggen op de Wester-, Zuider- en Hoorneboegse heide. Maar ook in de bosgebieden zoals het Spanderswoud (vroeger heidegebed) liggen nog verschillende grafheuvels verborgen.

Bewaard gebleven

Veel van de grafheuvels in het Gooi zijn in de loop der tijd verstoord door onder andere ontginning, landbouw maar ook door onderzoek. Desondanks zijn er gelukkig nog veel grafheuvels te vinden in het Gooi die goed bewaard zijn gebleven, dan wel gerestaureerd.

De grafheuvels van de Zeven Bergjes op de Zuiderheide zijn uniek vanwege hun ligging en de compacte groep van zeven heuveltjes. Nabij de heuvels zijn veel resten van prehistorische nederzettingen gevonden, vooral toen daar vlakbij nog grote zandafgravingen waren waardoor veel sporen van bewoning zichtbaar werden.

Prehistorie

In de Gooise grafheuvels zijn verschillende soorten vondsten gedaan die ons inzicht geven in de leefwijze en cultuur van de prehistorische bewoners van deze regio. Belangrijke vondsten zijn de zogenaamde grafgiften die bij een bijzetting werden meegegeven. Deze grafgiften bestonden vaak uit gebruiksvoorwerpen voor in het hiernamaals, zoals aardewerk, stenen bijlen en sieraden van brons. Deze voorwerpen geven ons informatie over de technologie, handel en sociale status van de prehistorische bewoners.

Naast de grafgiften en menselijke resten zijn er ook andere sporen van menselijke activiteit gevonden in en rondom de grafheuvels, zoals sporen van landbouw, veeteelt en nederzettingen. Deze sporen geven ons een beeld van de manier waarop de prehistorische bewoners van het Gooi omgingen met hun omgeving en hun dagelijks leven organiseerden.

Een aantal van deze vondsten uit de Gooise grafheuvels zijn te zien in het Geologisch Museum Hofland in Laren en in Huis van Hilde te Castricum.